Historia sanktuarium na Świętej Górze Jawor sięga połowy lat 20-tych XX w., kiedy to poprzez górę Jawor, ze słowackiego Gabołtowa do Wysowej wracały cztery łemkinie. Gdy chyłkiem w ciemnościach przekraczały pobliską granicę, jedna z nich, Klafiria Demiańczyk doznała objawienia, ukazała się jej świetlista postać Matki Boskiej. Na drugi dzień, gdy powróciła ponownie w to samo miejsce znów zobaczyła przenikliwe światło oraz postać Matki Boskiej, która poprosiła aby w tym miejscu wybudować kaplicę.
Relacje świadków okazały się bardzo wiarygodne, i władze kościelne poleciły wybudować w tym miejscu kaplicę.
14 X 1929, w dniu święta Opieki NMP, w obecności tłumu wiernych dokonano poświęcenia kaplicy. Wkrótce, w jej pobliżu wytrysnęło źródełko, z którego woda według przekazu wiernych była źródłem wielu uzdrowień.
Sanktuarium przestało pełnić swoją funkcję po wysiedleniach ludności w ramach Akcji Wisła w 1947 roku. Wojsko Ochrony Pogranicza z drewnianej kaplicy utworzyło strażnicę, bez szacunku wykorzystując ją nawet jako szalet. Wystrój świątyni został spalony, ocalał jedynie obraz Matki Bożej, który został wydobyty ze zgliszcz.
Od 1956 roku, Łemkowie zaczęli powracać. Siłami wiernych, zarówno z Łemkowszczyzny jak i USA, kaplicę odremontowano.
Dziś, sanktuarium po Górą Jawor, jest bardzo popularnym miejscem kultu. Główne uroczystości, gromadzące tłumy wiernych, odbywają się 12 lipca w dniu święta apostołów Piotra i Pawła.
Łemkowskie sanktuarium pod Górą Jawor .